Jim Marchand:
As I mentioned before, I am teaching Gothic this semester, and I always tell the class that you have to know and do everything to work with Gothic. Among our tasks is learning about the relations between the Wulfilian and post-Wulfilian Goths with St. Jerome and with the Greeks, principally St. John Chrysostom. Long ago, I typed in Jerome's letter to the two Goths Sunnia and Fretela on the translation of the Psalter. This letter is an important index to his translation technique and his understanding of Psalms, though it has been treated in a somwhat stiefmuetterlich fashion, and the existence of the two Goths has even been questioned, they being taken to be sort of homines stramenticii.
A good translation is available into English from Metlen in one of the JEGP vols. from the 30s, and the BAC has a Spanish translation, the Collection des Universites de France one into French. I am sure there is a German one, and there is an early Dutch one. I even discovered a translation of the section on the heron in the Old Icelandic Physiologus.
CVI. AD SVNNIAM ET FRETELAM, DE PSALTERIO, QVAM DE LXX INTERPRETVM EDITIONE CORRVPTA SINT
Dilectissimis fratribus Sunniae et Fretelae, et ceteris qui vobiscum Domino serviunt, Hieronymus.
1. Vere in vobis apostolicus et propheticus sermo conpletus est: "In omnem terram exiit sonus eorum, et in fines orbis terrae uerba eorum." Quis hoc crederet, ut barbara Getarum lingua Hebraicam quaereret ueritatem; et dormitantibus, immo contendentibus Graecis, ipsa Germania Spiritus Sancti eloquiascrutaretur? "In ueritate cognoui, quod non est personarum acceptor Deus; sed in omni gente qui timet Deum et operatur Dei iustitiam, acceptus est illi." Dudum callosa tenendo capulo manus, et digiti tractandis sagittis aptiores, ad stilum calamumque mollescunt; et bellicosa pectora vertuntur in mansuetudinem christianam. Nunc et Esaiae uaticinium cernimus opere conpletum: "Concident gladios suos in aratra, et lanceas suas in falces; et non adsumet gens contra gentem gladium, et non discent ultra pugnare." Rursumque in eodem: "Pascetur lupus cum agno; et pardus requiescet cum haedo; et uitulus et leo et taurus pascentur simul; et puer paruulus ducet eos, et bos et ursus in commune pascentur, paruulique eorum erunt pariter; et leo et bos comedent paleas"; non ut simplicitas in feritatem transeat, sed ut feritas discat simplicitatem.
2. Quaeritis a me rem magni operis et maioris inuidiae, in qua scribentis non ingenium, sed eruditio conprobetur; ut dum ipse cupio iudicare de ceteris, iudicandum me omnibus praebeam; et in opere Psalterii iuxta digestionem schedulae uestrae, ubicumque inter Latinos Graecosque contentio est, quid magis Hebraeis conueniat, significem. In quo illud breuiter admoneo, ut sciatis aliam esse editionem, quam Origenes et Caesariensis Eusebius, omnesque Graeciae tractatores KOINH/N, id est, "communem" appellant, atque "Vulgatam", et a plerisque nunc *LOUKAI/NEIOS dicitur; aliam Septuaginta Interpretum, quae in HEXAPLOI=S codicibus repperitur, et a nobis in Latinum sermonem fideliter uersa est, et Hierosolymae atque in Orientis ecclesiis decantatur. Super qua re et sanctus filius meus Auitus saepe quaesierat. Et quia se occasio fratris nostri Firmi presbyteri dedit, qui mihi uestram epistulam tradidit a uobis, scribens in commune respondeo, et me magno amicitiae libero foenore, quod quanto magis soluimus, plus debemus. Sicut autem in nouo testamento, si quando apud Latinos quaestio exoritur, et est inter exemplaria uarietas, recurrimus ad fontem Graeci sermonis, quo nouum scriptum est instrumentum, ita et in ueteri testamento, si quando inter Graecos Latinosque diuersitas est, ad Hebraicam confugimus ueritatem; ut quicquid de fonte proficiscitur, hoc quaeramus in riuulis. KOINH/ autem ista, hoc est communis editio, ipsa est quae et Septuaginta. Sed hoc interest inter utramque, quod KOINH/ pro locis et temporibus, et pro uoluntate scriptorum, uetus corrupta editio est. Ea autem quae habetur in HEXAPLOI=S, et quam nos uertimus, ipsa est quae in eruditorum libris incorrupta et immaculata Septuaginta interpretum translatio reseruatur.