IDUS APRILIS HABITUM EST CONCILIUM HOC IN MONTE
ROMARICI:
Veris in temporibus sub Aprilis Idibus
habuit concilium Romarici montium
puellaris contio montis in coenobio.
Tale non audivimus nec fuisse
credimus
5 in terrarum spatio a mundi principio.
Tale numquam factum est sed
neque futurum est.
In eo concilio de solo negotio
Amoris tractatum est, quod in nullo factum est;
sed de Evangelio nulla fuit mentio.
10 Nemo qui vir dicitur illuc intromittitur.
Quidam tamen aderant qui de
longe venerant.
Non fuerunt laici sed honesti
clerici.
Ianua Tullensibus aperitur omnibus
quorum ad solacium factum est concilium.
15 Hos honestos sentiunt, intus et suscipiunt.
&<; . . . . . . . . . . . . . . . . &<;
puellis amantibus. Illis solis omnibus
ianua dat aditum ceteris prohibitum.
Ianuae custodia fuit haec Sibilia
20 quae ab annis teneris miles facta
Veneris
quicquid Amor iusserat non invita fecerat.
Veteranae dominae arcentur a limine
quibus omne gaudium solet esse taedium,
gaudium et cetera quae vult aetas tenera.
25 Intromissis omnibus virginum
agminibus,
lecta sunt in medium, quasi Evangelium,
praecepta Ovidii, doctoris egregii.
Lectrix tam propitii fuit Evangelii
Eva de Danubrio, potens in officio
30 artis amatoriae, ut affirmant aliae.
Cantus modulamina et amoris
carmina
cantaverunt pariter, satis et
sonoriter
de multis non quaelibet, duae sed Elizabet.
Has duas non latuit quicquid Amor
statuit.
35 Harum in notitia ars est amatoria;
sed ignorant opere quid vir sciat
facere.
Post haec oblectamina Cardinalis
Domina
adstitit in medio, indicto silentio,
vestita, ut decuit, veste qua
refloruit.
40 Haec vestis, coloribus colorata pluribus,
gemmis fuit clarior, auro
pretiosior,
mille Maii floribus hinc inde pendentibus.
Ipsa virgo regia, mundi flos et gloria,
convocavit singulas,
magnas atque
parvulas,
45 florens super omnia quasi Veris filia.
Haec talis in omnibus docta satis
artibus,
habens et facundiam secundum scientiam,
postquam coetus siluit ora sic aperuit.
Vos quarum est gloria amor et lascivia
50 atque delectatio Aprilis cum
Maio:
notum vobis facimus, ad vos quare venimus.
Amor, deus omnium quotquot sunt
amantium,
me misit vos visere et vitam
inquirere.
Sic Maius disposuit et Aprilis monuit.
55 Vos ergo benigniter et amicabiliter
obtestor et moneo, sicut iure
debeo:
nulla vestrum sileat quae vos vita teneat.
&<; . . . . . . . . . . . . . . . . &>;
Si quid corrigendum est vel si cui
parcendum est,
60 meum est corrigere, meum est et
parcere.
ELIZABET DE GRANGES
LOQUITUR:
Nos ex quo potuimus Amori
servivimus.
Quicquid ipse voluit nobis non displicuit,
et si quid negleximus, inscienter
fecimus.
Sic servando regulam nullam viri
copulam
65 habendam eligimus sed neque cognovimus,
nisi talis hominis qui sit nostri ordinis.
ELIZABET DE FALCON:
Clericorum gratiam, laudem et
memoriam
nos semper amavimus et amare cupimus,
quorum amicitia nil tardat solacia.
70 Clericorum copula, haec est nostra regula,
nos habet et habuit et placet et placuit,
quos scimus affabiles, gratos et amabiles.
Inest curialitas clericis et probitas.
Non noverunt fallere neque
maledicere.
75 Amandi peritiam habent et
industriam.
Pulchra donant munera, bene servant foedera.
Si quid amant dulciter, non
relinquunt leviter.
Pro his quos assumpsimus ceteros
postponimus.
Vota stulta frangere non est nefas facere.
80 Nulla est damnatio sed neque
transgressio,
si votum negligitur quod stulte promittitur.
Experto credendum est, cuï
bene certum est,
certum est et cognitum quid sit amor militum,
quam sit detestabilis, quam miser et labilis.
85 Per insipientiam, eorum notitiam
in primis quaesivimus sed cito cessavimus,
dolus ut apparuit, in eis qui latuit.
Inde nos transtulimus ad hos quos
notavimus,
quorum est dilectio omni carens vitio,
90 quorum amor utilis, firmus est et stabilis.
Quid dicemus amplius, nisi quod ulterius
nulla valet ratio a nostro solacio
clericos disiungere omni gratos opere?
AGNES:
Puellis claustralibus vobis dico
omnibus:
95 magna est abusio militum susceptio.
Nefas est et vetitum et vobis illicitum.
&<; . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . &>;
amplectendo clericum; sic recuso laicum.
BERTA:
100 Amor, deus omnium, iuventutis gaudium,
clericos amplectitur et ab eis regitur.
Tales ergo diligo, stultos quoque negligo.
OMNES ISTAE LOQUUNTUR:
Tali vita vivimus, in qua
permanebimus
si vobis laudabilis videtur et utilis;
105 et si quid peccavimus, si vultis,
cessabimus.
CARDINALIS DOMINA:
Ipsis amatoribus circumspectis omnibus,
utiles non adeo amatores video
quam istos quos laudibus
praefertis in omnibus.
MILITARES ETIAM
LOQUUNTUR:
Nos a pueritia semper in familia
110 Amoris permansimus et manere
cupimus.
Sed est nobis alia amandi sententia.
Qui student militiae nobis sunt
memoriae.
Horum et militia placet et lascivia.
Horum ad obsequium nostrum
datur studium.
ELIZABET POPONA:
115 Audaces ad proelia sunt pro nostra
gratia.
Ut sibi nos habeant et ut nobis placeant,
nulla timent aspera, nec mortem nec vulnera.
Tales praeelegimus, tales nostros
fecimus.
Eorum prosperitas est nostra felicitas.
120 Eorum tristitia nostra turbat gaudia.
ADELEYT:
Semper ex quo potui sectam
illam tenui,
et semper desidero, dum habere
potero,
servire militibus mihi servientibus.
Tale vero studium magis quam psalterium,
125 talibus me iungere placet plus quam legere.
Propter horum copulam parvi
pendo regulam.
Nostrum illis atrium est et erit pervium,
et fontem et pascua quae habemus congrua
equis exposuimus quos eorum novimus.
130 Tali vita vivere gaudemus summopere
quia nulla dulcior nullaque
commodior
et quia sic novimus et sancte iuravimus.
CHANGE OF
SPEAKERS:
Nos parum regnavimus, parum adhuc fecimus,
sed flores colligere, rosas primas carpere,
135 his tantum concessimus quos de clero novimus.
Haec nostra professio erit et intentio:
clericis ad libitum persolvere
debitum,
quotquot oblectamina viro debet femina.
Idem proposuimus et voto firmavimus,
140 quicquid dicant aliae nobis adversariae.
Clericis nos dedimus nec eos mutabimus.
Clericorum probitas et eorum bonitas
semper quaerit studium ad amoris
gaudium,
sed eorum gaudia tota ridet
patria.
145 Laudant nos in omnibus rhythmis
atque versibus.
Tales, iussu Veneris, diligo prae ceteris.
Dulcis amicitia clericis est gloria.
Quicquid dicant aliae, apti sunt in
opere.
Clericus est habilis, dulcis et
affabilis.
150 Hunc habendo socium, nolo
maius gaudium.
Omne votum utile firmum sit et stabile.
Sed quod est illicitum habeatur
irritum,
nam stulta promissio non est absque vitio.
Vos quarum prudentia apta dat consilia,
155 nunc illud attendite et bene discernite:
amor quarum aptior, quarum est
deterior?
CHANGE OF SPEAKERS:
Militum notitia displicet et gratia,
quibus inest levitas et stulta
garrulitas.
Gaudent maledicere, secretum detegere.
160 Hoc ergo consilium damus et iudicium:
ut cunctis odibiles sint et
execrabiles
quae se militaribus implicant amoribus.
&<; . . . . . . . . . . . . . . . . &>;
novi vitam omnium et mores amantium;
165 novi qui sint mobiles et nobis inutiles.
Nulla est felicitas sed neque
fidelitas
in amore militum, quod est multis cognitum.
Hos vitandos ducimus et iure
decernimus.
Clericos diligere bonum est et sapere.
170 Eorum dilectio magna delectatio.
Hos tantum suscipite, ceteros postponite.
CARDINALIS DOMINA:
Quia sic decernitis et iure
consulitis
nunc ego praecipio, eas in consortio
nostrae non recipiant nisi satisfaciant.
175 Sed si paenituerint et se nobis
dederint,
detur absolutio et talis condicio,
ne sic peccent amplius, quia nil
deterius.
NOTA ALIUD DICTUM:
Hoc mandamus etiam per
obedientiam:
nulla vestrum pluribus se det amatoribus.
180 Uni soli serviat et ille sufficiat.
Hoc si qua neglexerit, banno
nostro suberit.
Non levis remissio fiet huic vitio.
Levi paenitentia non purgantur talia.
ITEM ALIUD DICTUM
Nunc demum praecipio, sed non sub
silentio,
185 ne vos detis vilibus nec umquam militibus
tactum vestri corporis, vel coxae vel
femoris.
Talibus solacium dare vel colloquium
dolor nobis maximus est et pudor plurimus.
&<; . . . . . . . . . . . . . . . . &>;
190 Militum solacia nobis sunt opprobria,
quia cum non creditur fama turpis
oritur,
quorum ex infamia nostra perit
gloria.
Precor vos summopere clericos diligere,
quorum sapientia disponuntur
omnia,
195 totum quicquid agimus, vel cum
nos desipimus.
Causas nostras agere student atque
regere
quantum possunt; etiam per eorum gratiam
nostra quaedam abdita numquam
erunt cognita.
CARDINALIS DOMINA AD OMNES:
Si placent quae diximus, quae vobis suggerimus,
200 horum confirmatio sit vestra responsio.
Si cuï displiceat, haec
nequaquam taceat.
OMNES RESPONDENT:
Omnis nostra contio sedens in concilio,
ut vestra prudentia dictat, laudat omnia.
Placet iunioribus, placet nobis omnibus.
ITEM CARDINALIS
DOMINA:
205 Quicquid vestra probitas firmat et auctoritas
nuntietur alias per omnes
ecclesias;
nostrisque sororibus, puellis claustralibus,
faciamus cognitum quid sit eis vetitum.
Omnia quae diximus quaeque confirmavimus
210 non ullo sophismate sint sub anathemate,
sed rationabiliter fiat et
perenniter,
nisi sic paeniteant, clericis ut faveant.
Huius banni ratio vestro sit
consilio.
Igitur attendite, "Amen" tantum dicite.
EXCOMMUNICATIO REBELLARUM:
215 Vobis, iussu Veneris, et ubique
ceteris
quae vos militaribus subditis
amoribus,
maneat confusio, terror et
contritio,
labor, infelicitas, dolor et anxietas,
timor et tristitia, bellum et discordia,
220 faex insipientiae, cultus
inconstantiae,
dedecus et taedium, longum et opprobrium,
Furiarum species, luctus et
pernicies.
Luna, Iovis famula, Phoebus,
suus vernula,
propter ista crimina negent vobis lumina.
225 Sic sine solamine careatis lumine.
Nulla dies celebris trahat vos de
tenebris.
Ira Iovis caelitus destruat vos penitus.
Huius mundi gaudia vobis sint opprobria.
Omnibus horribiles et abominabiles
230 semper sitis clericis, quae favetis laicis.
Nemo vobis etiam "Ave" dicat obviam.
Vestra quoque gaudia sint sine concordia.
Vobis sit intrinsecus dolor et extrinsecus.
Vivatis cotidie in lacu miseriae.
235 Pudor, ignominia vobis sint per omnia.
Laboris et taedii vel pudoris nimii
sed si quid residuum, sit vobis
perpetuum
nisi, spretis laicis, faveatis
clericis.
Si qua paenituerit atque
satisfecerit,
240 dando paenitentiam consequetur veniam.
OMNES
Ad confirmationem omnes dicimus
Amen.
MILITIBUS VICTIS, CESSIT VICTORIA CLERO.